Zatrzymanie - co robić?

Zgodnie z kodeksem postępowania karnego, Policja ma prawo zatrzymać osobę podejrzaną, jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełniła ona przestępstwo, a zachodzi obawa ucieczki lub ukrycia się tej osoby albo zatarcia śladów przestępstwa bądź też nie można ustalić jej tożsamości albo istnieją przesłanki do przeprowadzenia przeciwko tej osobie postępowania w trybie przyspieszonym.

Zatrzymać można także osobę, co do której istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełniła ona przestępstwo z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej, a zachodzi obawa, że ponownie popełni przestępstwo z użyciem przemocy wobec tej osoby, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa grozi – chodzi o tzw. przemoc domową.

Osobę zatrzymaną należy natychmiast poinformować o przyczynach zatrzymania i o przysługujących mu prawach, w tym o prawie do skorzystania z pomocy adwokata. Najczęściej wygląda to jednak tak, że osoba zatrzymana otrzymuje kilka stron pouczeń zapisanych drobnym drukiem, których nigdy nie przeczyta, zatem nie wie, jakie ma prawa, co może, a czego nie może. Stąd najlepiej od razu w takich sytuacjach skontaktować się adwokatem, który ma prawo brać udział w czynnościach z osobą zatrzymaną, jego przesłuchaniu oraz wyjaśnić mu jego prawa, np. prawo do odmowy składania wyjaśnień czy odmowy odpowiedzi na pytania. Zatrzymanemu bowiem, na jego żądanie, należy niezwłocznie umożliwić nawiązanie w dostępnej formie kontaktu z adwokatem, a także bezpośrednią z nimi rozmowę.

Z każdego zatrzymania sporządza się protokół, którego odpis osoba zatrzymana otrzymuje. Do tego protokołu zatrzymany może złożyć oświadczenie, które powinno zostać tam wpisane.

Na zatrzymanie przysługuje zażalenie do Sądu. W zażaleniu zatrzymany może się domagać zbadania zasadności, legalności oraz prawidłowości jego zatrzymania. W razie uznania bezzasadności lub nielegalności zatrzymania Sąd zarządza natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego. 

Ile może trwać zatrzymanie?

Zgodnie z przepisami, zatrzymanego należy natychmiast zwolnić, gdy ustanie przyczyna zatrzymania, a także jeżeli w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania, nie zostanie on przekazany do dyspozycji sądu wraz z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania. Jeśli zaś Prokurator złoży wniosek o zastosowanie tymczasowego aresztowania – wówczas Sąd ma 24 godziny na rozpoznanie wniosku i ewentualne zastosowanie lub odmowę zastosowania tymczasowego aresztowania, czyli tzw. sankcji. 

Tak więc „zwykłe” zatrzymanie nie może trwać dłużej niż 48 godzin, zaś gdy jest wniosek o areszt – 72 godziny.

Czasem to w ciągu tych 48 lub 72 godzin dokonywane są kluczowe ustalenia, a osoba zatrzymana pozostawiona jest „sama sobie”, bez wsparcia, niejednokrotnie przestraszona zupełnie nową sytuacją, zakuciem w kajdanki i pobytem w izbie zatrzymań. Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest niezwłoczne skontaktowanie się z adwokatem, który nie tylko weźmie udział w tych czynnościach, ale również pouczy i przeprowadzi osobę zatrzymaną przez gąszcz przepisów prawnych.

Pamiętajcie, że jeśli Wasza osoba najbliższą jest zatrzymana lub tymczasowo aresztowana, wówczas każda osoba na wolności może udzielić upoważnienia do obrony zatrzymanego, które dopiero potem zatrzymany potwierdza, zatem nie trzeba zwlekać z kontaktem do adwokata.